การพัฒนาเด็กปฐมวัยสู่ความเป็นพลเมืองที่เข้มแข็ง

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์สภาพปัจจุบันและสภาพที่พึงประสงค์ของการจัดการเรียนการสอนด้านการเสริมสร้างความเป็นพลเมืองที่เข้มแข็งของครูในระดับปฐมวัย วิเคราะห์ลักษณะความเป็นพลเมืองที่เข้มแข็งตามสภาพที่พึงประสงค์ของเด็กปฐมวัย พัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอนของครูปฐมวัยในการเสริมสร้างเด็กปฐมวัยสู่ความเป็นพลเมืองที่เข้มแข็ง และการนำเสนอรูปแบบการจัดการเรียนการสอนในการเสริมสร้างเด็กปฐมวัยสู่ความเป็นพลเมืองที่เข้มแข็งต่อหน่วยงานและกลุ่มเป้าหมายที่เกี่ยวข้อง ขั้นตอนการวิจัยแบ่งออกเป็น 3 ระยะ คือ ระยะที่ 1 การศึกษาสภาพปัจจุบันและสภาพที่พึงประสงค์ของการจัดการเรียนการสอน และศึกษาลักษณะความเป็นพลเมืองที่เข้มแข็ง โดยเก็บรวบรวมข้อมูลจากครูผู้สอนระดับปฐมวัย ผู้บริหารโรงเรียน และผู้ปกครองของเด็กปฐมวัย ใช้แบบสอบถาม และแบบสัมภาษณ์ ระยะที่ 2 การสร้างและพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอนของครูปฐมวัย โดยประเมินความเหมาะสมและความเป็นไปได้ของรูปแบบจากผู้เชี่ยวชาญ และระยะที่ 3 การศึกษาผลการพัฒนาและการนำเสนอรูปแบบการจัดการเรียนการสอน ทดลองใช้รูปแบบกับเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลที่ 3 จำนวน 13 คน ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2565 ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพการจัดการเรียนการสอนด้านการเสริมสร้างความเป็นพลเมืองที่เข้มแข็งในภาพรวมสภาพปัจจุบัน อยู่ในระดับปานกลาง ( x = 3.21, S.D.= 1.37) และสภาพที่พึงประสงค์ อยู่ในระดับมากที่สุด ( x = 4.58, S.D.= .63) เมื่อวิเคราะห์ค่าดัชนี (PNI(modified)) ลำดับความสำคัญของการศึกษาความต้องการจำเป็นสภาพการจัดการเรียนการสอนด้านการเสริมสร้างความเป็นพลเมืองที่เข้มแข็ง โดยความคิดเห็นส่วนใหญ่พิจารณาในภาพรวม (PNI(modified) = 0.44) และลักษณะความเป็นพลเมืองที่เข้มแข็งตามสภาพที่พึงประสงค์ของเด็กปฐมวัย ได้แก่ เด็กที่สามารถเล่นหรือทางานร่วมกับเพื่อนอย่างมี เป้าหมายได้เหมาะสมตามช่วงวัย เด็กที่มีความรับผิดชอบต่องานที่ได้รับมอบหมายได้สำเร็จ และเด็กที่สามารถปฏิบัติกิจวัตรประจำวันด้วยตนเองได้ 2) การสร้างและพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอนของครูปฐมวัย ประกอบด้วย ทฤษฎีและแนวคิดพื้นฐาน หลักการ วัตถุประสงค์ สาระการเรียนรู้ กิจกรรมการเรียนรู้ สื่อการเรียนรู้ และการวัดและประเมินผล เป็นรูปแบบการจัดการเรียนการสอนของครูปฐมวัยฯ มีขั้นตอนการสอน 5 ขั้นตอนประกอบด้วย ขั้นที่ 1 ขั้นตั้งคำถาม/ประเด็น ขั้นที่ 2 ขั้นคิดไตร่ตรอง ขั้นที่ 3 ขั้นสะท้อนความคิด และเชื่อมโยงประสบการณ์เดิม ขั้นที่ 4 ขั้นแสวงหาคำตอบ และ ขั้นที่ 5 ขั้นเสนอผล และหลักคำสอนของพระพุทธศาสนา ได้แก่ อริยสัจ 4 ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค 3) การศึกษาผลการพัฒนาและการนำเสนอรูปแบบการจัดการเรียนการสอน โดยภาพรวม พบว่า เด็กปฐมวัยที่ได้รับการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ตามรูปแบบการจัดการเรียนการสอนของครูปฐมวัยมีคะแนนความเป็นพลเมืองที่เข้มแข็งของเด็กปฐมวัย หลังการทดลองสูงกว่าการทดลอง โดยมีคะแนนพัฒนาการสัมพัทธ์วิเคราะห์หาจำนวนและร้อยละของเด็กปฐมวัยที่มีคะแนนพัฒนาการ เป็นรายบุคคลอยู่ในเกณฑ์พัฒนาการระดับสูง ( x = 53.13, S.D. = 18.66)