ปัญหาทางกฎหมายในกระบวนพิจารณาการปรับเป็นพินัยของเจ้าพนักงานท้องถิ่น

Abstract

การศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา (1) หลักการใช้ดุลพินิจที่ได้สัดส่วนในการกำหนดฐานความผิดของโทษปรับเป็นพินัย (2) หลักเกณฑ์มาตรฐานกลางเกี่ยวกับการใช้ดุลพินิจเพื่อกำหนดโทษปรับเป็นพินัย ด้วยวิธีวิจัยเชิงคุณภาพจากเอกสาร จากการศึกษาพบว่า กรณีของการกระทำความผิดที่เกลื่อนกลืนกันทั้งความผิดทางอาญาและความผิดทางพินัย อันเป็นลักษณะ “กรรมเดียวเป็นความผิดทั้งทางอาญาและทางพินัย” พระราชบัญญัติว่าด้วยการปรับเป็นพินัย พ.ศ. 2565 มาตรา 16 (1) ได้รับรองให้เป็นอำนาจดุลพินิจของเจ้าหน้าที่รัฐในการใช้มาตรการหลีกเลี่ยงการบังคับโทษทางอาญาให้ได้สัดส่วนกับความผิด แต่กฎหมายมิได้กำหนดกรอบหลักเกณฑ์การใช้ดุลพินิจของเจ้าหน้าที่ของรัฐสำหรับการนี้ไว้แต่อย่างใด จึงไม่อาจแสวงหาได้ถึงบรรทัดฐานกลางภายใต้หลักความได้สัดส่วนเพื่อการบังคับโทษปรับทางอาญา หรือปรับเป็นพินัยจาการกระทำความผิดครั้งนั้นได้ ผู้ศึกษาจึงมีข้อเสนอแนะว่า ควรนำเอาแนวทางความเห็นของคณะอนุกรรมการดำเนินการศึกษาและปรับปรุงกฎหมาย และคณะกรรมการพัฒนากฎหมาย ที่ได้เสนอหลักเกณฑ์เพื่อการพิจารณาถึงเหตุที่รัฐสามารถกำหนดโทษอาญามาปรับใช้ โดยให้สำนักนายกรัฐมนตรี ตราเป็น “ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยหลักเกณฑ์การพิจารณาเปรียบเทียบปรับจากการกระทำความผิดกรรมเดียวเป็นทั้งความผิดทางพินัยและความผิดอาญา ตามมาตรา 16 (1) แห่งพระราชบัญญัติว่าด้วยการปรับเป็นพินัย พ.ศ. 2565 พ.ศ. ....” ขึ้นใช้บังคับ