ฤทธิ์ต้านกิจกรรมเอนไซม์สำคัญที่เกี่ยวข้องกับการเกิดโรคไม่ติดต่อเรื้อรังของ น้ำมันหอมระเหยที่ได้จากพืชสมุนไพร

Abstract

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อระบุสารออกฤทธิ์และประเมินฤทธิ์ต้านกิจกรรมของเอนไซม์ที่สัมพันธ์กับการเกิดโรคเบาหวานและโรคอ้วนของน้ำมันหอมระเหยจากพืชสมุนไพรใบเล็บครุฑ ผักแพว และใบส้มจี๊ด เมื่อวิเคราะห์องค์ประกอบของน้ำมันหอมระเหยด้วยเทคนิค GC-MS พบว่า องค์ประกอบหลักของน้ำมันหอมระเหยจากใบเล็บครุฑทั้งแบบสดและแห้ง มีองค์ประกอบหลัก คือ cis-.α.-bergamotene (28.88% แ ล ะ 2 4 .93%), cis-ꞵ-copaene (17.37% แ ล ะ 1 2 .2 2%), germacra triene (12.02% และ 12.37%), falcarinol (7.33% และ 3.78%) และ elixene (7.13% และ 7.03%) ในขณะที่น้ำมันหอมระเหยจากใบส้มจี๊ดทั้งแบบสดและแห้ง มีองค์ประกอบหลัก คือ elemol (16.17% และ 13%), -eudesmol (11.22% และ 9.78%), ꞵ-eudesmol (11.28% และ 9.13%), cis-ꞵ-copaene (10.40% และ 12.85%) และ linalool (6.11% และ 3.57%) ส่วนน้ำมันหอมระเหยจากใบผักแพวทั้งแบบสดและแห้ง มีสารที่เป็นองค์ประกอบหลัก คือ dodecanal (35.62% และ 29.39%), decanal (9.58% และ 8.1%), 1-dodecanol (7.11% และ 4 .3 9%), 1-decanol (3.09% แ ล ะ 3 .0 2%) แ ล ะ 1,4,7,-cycloundecatriene, 1,5,9,9-tetramethyl-,Z,Z,Z- (2.08% และ 2.25%) ต่อมาศึกษาฤทธิ์ต้านกิจกรรมเอนไซม์แอลฟา-อะไมเลส แอลฟากลูโคซิเดสและไลเปส พบว่าน้ำมันหอมระเหยทุกชนิดมีฤทธิ์ต้านเอนไซม์แอลฟา-อะไมเลสและแอลฟากลูโคซิเดสได้ แต่ในกรณีของเอนไซม์ไลเปส เฉพาะน้ำมันหอมระเหยจากใบส้มจี๊ดและผักแพว เท่านั้นที่สามารถยับยั้งกิจกรรมได้ ในขณะที่น้ำมันหอมระเหยจากใบเล็บครุฑ ไม่สามารถยับยั้ง เอนไซม์ชนิดนี้ได้ โดยน้ำมันหอมระเหยจากใบส้มจี๊ดสดและแห้งมีฤทธิ์ต้านกิจกรรมเอนไซม์แอลฟา อะไมเลสได้ดีที่สุด มีค่า IC50 เท่ากับ 61.1 ± 1.2 และ 62.5 ± 4.4 µl/mL ตามลำดับ นอกจากนี้น้ำมันหอมระเหยจากใบส้มจี๊ดสดมีฤทธิ์ต้านกิจกรรมเอนไซม์แอลฟา-กลูโคซิเดสและไลเปสได้ดีที่สุด โดยมีค่า IC50 เท่ากับ 14.9 ± 0.7 และ 181.2 ± 6.3 µl/mL ตามลำดับ เมื่อวิเคราะห์สารยับยั้งกิจกรรมเอนไซม์ที่พบในน้ำมันหอมระเหยทุกชนิด พบว่าสารยับยั้งกิจกรรมเอนไซม์แอลฟา-อะไมเลส และแอลฟา-กลูโคซิเดส ที่พบในน้ำมันหอมระเหยจากใบเล็บครุฑ ประกอบด้วยสาร ꞵ-elemene, caryophyllene oxide, globulol และ phytol ในน้ำมันหอมระเหยจากใบส้มจี๊ด ประกอบด้วย ꞵ myrcene, (-)-globulol, D-limonene, (+)-α-pinene, ꞵ -pinene, geraniol, α-terpinene, 1,8-cineol, -terpinene, linalool, (-)-α-terpineol, ꞵ-elemene, caryophyllene, nerolidol และ phytol น้ำมันหอมระเหยจากใบผักแพว ประกอบด้วยสาร decanal, dodecanal, ꞵ-elemene, caryophyllene, caryophyllene oxide, nerolidol, drimenin และ phytol ส่วน สารยับ ยั้งกิจกรรมเอนไซม์ไลเปสที่พบในน้ำมันหอมระเหยจากใบส้มจี๊ด ประกอบด้วยสาร caryophyllene, spathulenol และ elemol ในขณะที่น้ำมันหอมระเหยจากใบผักแพวจะประกอบด้วยสาร isospathulenol และ caryophyllene จากผลการศึกษาทั้งหมดนี้ ทำให้สามารถสรุปได้ว่า น้ำมัน หอมระเหยจากใบเล็บครุฑ ส้มจี๊ดและผักแพวนั้นเป็นแหล่งของสารที่สามารถยับยั้งกิจกรรมเอนไซม์สำคัญที่เกี่ยวข้องกับการเกิดโรคเบาหวานและโรคอ้วน ทำให้สามารถนำมาประยุกต์ใช้และพัฒนาเป็นสารทางเลือกเพื่อการรักษาโรคเบาหวานและโรคอ้วนได้ต่อไปในอนาคต