นวัตกรรมการเสริมสร้างทักษะสมองเพื่อชีวิตที่สำเร็จของเด็กปฐมวัย ด้อยโอกาสด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้บูรณาการวิถีชีวิตแบบผู้ปกครองมีส่วนร่วม ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก จังหวัดสุราษฎร์ธานี

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนานวัตกรรมการเสริมสร้างทักษะสมองสู่ชีวิตที่สำเร็จของเด็กปฐมวัยด้อยโอกาสด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้บูรณาการวิถีชีวิตแบบผู้ปกครองมีส่วนร่วม กลุ่มตัวอย่าง คือ ครูผู้สอน 13 คน ได้มาโดยเลือกแบบสมัครใจ เด็กปฐมวัย 67 คน และผู้ปกครอง 67 คน ของศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก จังหวัดสุราษฎร์ธานี ได้มาโดยเลือกแบบเจาะจง ดำเนินการ 4 ระยะ คือ 1) วิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐาน 2) พัฒนานวัตกรรมฉบับร่าง 3) ทดลองใช้และประเมินนวัตกรรม และ 4) พัฒนา นวัตกรรมฉบับสมบูรณ์เครื่องมือวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์เชิงลึกเกี่ยวกับวิถีชีวิตของผู้ปกครองแบบสอบถามวัดสมรรถนะครูแบบสังเกตพฤติกรรมวัดทักษะสมอง EF ของเด็กปฐมวัย และแบบสอบถามความคิดเห็นผู้มีส่วนร่วมในการใช้นวัตกรรม สถิติที่ใช้คือ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และทดสอบค่าทีIndependent ผลการวิจัยพบว่า 1. ได้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้บูรณาการวิถีชีวิตแบบผู้ปกครองมีส่วนร่วม 8 ชุด 40 กิจกรรม ได้แก่ 1) ชุดบูรณาการงานบ้าน : กิจกรรมวิศวกรน้อยกับบ้านในฝัน บ้านสะอาดด้วยไม้กวาดวิเศษหุ่นยนต์ถูพื้นระรื่นบ้าน ซักเสื้อซักผ้าแสนสนุก และจัดระเบียบฉันหน่อย 2) ชุดบูรณาการงานครัว : กิจกรรมเมนูรักษ์สุขภาพ สูตรอาหารหนูน้อย เชฟตัวน้อย 100 ฝีมือ จัดจานสวยหรูและมารยาทงามกับอาหารอร่อย 3) ชุดบูรณาการงานกิจวัตรประจำวัน : กิจกรรมอวัยวะแสนวิเศษ ล้างมือสร้างสุขนิสัย แปรงฟันสร้างสุขนิสัย อาบน้ำสร้างสุข เก็บที่นอนสอนนิสัย 4) ชุดบูรณาการงานอดิเรก : กิจกรรมหลากหลายสัมผัสรู้ลิ้นสัมผัส สำคัญที่ตา กายสัมผัสรู้รับรู้หูสัมผัส 5) ชุดบูรณาการงานอาชีพ: กิจกรรมอาชีพน่ารู้ในชุมชน นักเกษตรกรรุ่นเยาว์ค้าขายพาเพลิน ช่างเสริมสวยรวยทรัพย์รับราชการสรรค์สร้าง 6) ชุดบูรณาการงานสิ่งแวดล้อมในบริบทชุมชน : กิจกรรมนักจัดการขยะ ขยะสร้างคุณค่า โลกสวยด้วยขยะ ของเล่นขยะ DIY ขยะกับความพอเพียง 7) ชุดรู้บูรณาการงานวัฒนธรรมทางศาสนา : กิจกรรมวันอาสาฬหบูชา น้ำตาเทียน จัดดอกไม้บูชาพระ ทำบุญตักบาตรเวียนเทียนจำลอง 8) ชุดบูรณาการงานประเพณีท้องถิ่น : กิจกรรมชักพระประเพณีถิ่นใต้ขนมต้มวันชักพระ สถาปนิกเรือพระ แข่งเรือยาวชาวสุราษฎร์ชักพระจำลอง แต่ละกิจกรรม ดำเนินการ 5 ขั้น ได้แก่ ขั้นจุดประกายคิด (Stimulus) ขั้นพิชิตแผนการ (Plan) ขั้นปฏิบัติการกิจ (Action) ขั้นคิดทบทวน (Reflection) ขั้นชวนนำใช้(Applying) เรียกว่า สปาร์โมเดล (SPAR(A) MODEL) ทั้งนี้จัดทำเป็นเอกสารคู่มือ 4 ส่วน ได้แก่ ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับนวัตกรรม แผนการจัดกิจกรรม แนวทางการนำนวัตกรรมไปใช้ และภาคผนวก ซึ่งคุณภาพโดยรวมมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก 2. เด็กปฐมวัยที่ครูใช้นวัตกรรมมีทักษะสมองเพื่อชีวิตที่สำเร็จหลังการทดลองสูงกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยส าคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 3. ครูผู้สอนที่ใช้นวัตกรรมมีสมรรถนะในการจัดกิจกรรมเสริมสร้างทักษะสมองเพื่อะชีวิตที่สำเร็จของเด็กปฐมวัยโดยภาพรวมหลังการทดลองสูงกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยส าคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 4. ผู้มีส่วนร่วมในการใช้นวัตกรรมมีความคิดเห็นต่อการใช้นวัตกรรมหลังการทดลองโดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก