ปัญหาทางกฎหมายในการเพิกถอนคำสั่งทางปกครองในการอนุญาตให้เข้าทำประโยชน์ในที่ดิน ในเขตปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม

Abstract

การศึกษามีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) หลักการ แนวคิด และกฎหมายเกี่ยวกับการเพิกถอนคำสั่งทางปกครอง 2) หน้าที่และอำนาจของเจ้าหน้าที่ในการออกคำสั่งทางปกครองเพื่ออนุญาตเกษตรกรเข้าทำประโยชน์ในที่ดิน ในเขตปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม 3) อำนาจของเจ้าหน้าที่ผู้มีอำนาจเพิกถอนคำสั่งอนุญาตดังกล่าว โดยใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพ รวบรวมศึกษาข้อมูลจากกฎหมาย หนังสือ บทความวิชาการ เรียบเรียงด้วยวิธีการพรรณนาความ ผลการศึกษาพบว่า 1) แนวคิดการปฏิรูปที่ดินมีขึ้นเพื่อนำที่ดินกรรมสิทธิ์หรืออยู่ในครอบครองของรัฐไปจัดสรรให้แก่เกษตรกรใช้ประกอบเกษตรกรรม 2) คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัดเป็นผู้มีอำนาจออกคำสั่งอนุญาตเกษตรกรเข้าทำประโยชน์ในที่ดินในเขตปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมนับตั้งแต่วันที่ 25 กรกฎาคม พ.ศ. 2535 จนถึงวันที่ 15 กรกฎาคม พ.ศ. 2564 และนับตั้งแต่วันที่ 16 กรกฎาคม พ.ศ. 2564 เป็นต้นมา ผู้มีอำนาจดังกล่าว ได้เปลี่ยนเป็นเลขาธิการสำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม 3) พระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 ไม่ได้กำหนดการเพิกถอนคำสั่งดังกล่าว จึงต้องใช้บังคับตามพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทาง ปกครอง พ.ศ. 2539 ซึ่งตามความเห็นของคณะกรรมการวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง เรื่องเสร็จที่ 34/2565 ได้วินิจฉัยให้ผู้มีอำนาจอนุญาตคนปัจจุบันเป็นผู้มีอำนาจเพิกถอนมติของคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัดได้ ซึ่งไม่สอดคล้องกับพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 แนวคำวินิจฉัยของสภาแห่งรัฐของสาธารณรัฐฝรั่งเศส และรัฐบัญญัติว่าด้วยวิธีพิจารณาทางปกครอง ค.ศ. 1976 ของสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี จึงมีข้อเสนอแนะให้แก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 และระเบียบคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ฉบับปัจจุบัน โดยกำหนดให้คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัดเป็นผู้มีอำนาจออกและเพิกถอนคำสั่งดังกล่าว